Non todos os riscos son iguais — mais cales merecen a nosa atención primeiro?
A intelixencia artificial introduce riscos nun amplo espectro. Algúns son familiares e xa están aquí: decisións sesgadas, desinformación, desprazamento laboral. Outros son especulativos e orientados ao futuro: armas autónomas, sistemas fóra de control, mesmo a idea da superintelixencia. O desafío non é só identificar riscos, senón decidir cales priorizar — e quen ten o poder de decidir.
Danos cotiáns
- Sesgo e discriminación: reforzo de patróns de desigualdade na contratación, nos préstamos, na policía e noutros ámbitos.
- Desinformación: acelerar a difusión de contidos falsos ou enganosos, a miúdo a grande escala.
- Disrupción laboral: substituír o traballo humano sen unha planificación axeitada para a recualificación ou o apoio.
Estes danos non son hipotéticos — xa están a moldear as oportunidades, os dereitos e os medios de vida das persoas.
Riscos a medio prazo
- Campañas de desinformación: uso coordinado da IA para manipular a opinión pública ou os procesos electorais.
- Armas e militarización: drons autónomos, sistemas de vixilancia e ferramentas cibernéticas despregadas en conflitos.
- Dependencia sistémica: infraestruturas críticas que dependen da IA de xeitos que poden crear puntos fráxiles de fallo.
Estes riscos amplifícanse co tempo, a medida que a dependencia se profundiza e os sistemas escalan.
Ameazas existenciais
No extremo máis afastado do espectro están os debates sobre a intelixencia artificial xeral (AGI) e a superintelixencia. Algunhas persoas temen a perda do control humano ou mesmo a extinción. Outras descartan estes escenarios como afastados ou especulativos. En calquera caso, as discusións sobre riscos existenciais capturan unha atención desproporcionada en comparación cos danos cotiáns que xa se están producindo.
A distracción do risco
A política do risco é complexa. Algunhas empresas amplifican as preocupacións existenciais, posicionándose como gardiás esenciais do futuro da humanidade. Os seus críticos argumentan que isto distrae de esixirlles responsabilidades polos danos concretos que xa están a ocorrer. Ao centrarnos no apocalipse do mañá, corremos o risco de descoidar as inxustizas de hoxe.
Por que importa
A gobernanza do risco non trata só de salvagardas técnicas. Trátase de establecer prioridades — de decidir de quen conta a seguridade, de quen se protexe o futuro e de quen se pasa por alto o presente. Para gobernar a IA de maneira responsable, debemos afrontar riscos en todo o espectro, sen permitir que ameazas afastadas eclipsen os danos que xa están a moldear vidas.